ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਮੁੱਖ ਲੋੜ ਰੋਟੀ, ਕਪੜਾ ਅਤੇ ਮਕਾਨ ਹੈ | ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਪੱੜਾ, ਖਾਣ ਲਈ ਰੋਟੀ ਅਤੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਕਾਨ ਮਿਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਾਰੇ ਝਗੜੇ ਮੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਮੁੱਖ ਲੋੜ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਹੈ | ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ । ਪਰ ਇਸ ਨੇ ਜੋ ਵਿਕਰਾਲ ਰੂਪ […]
ਵਿਦਿਆ ਇਕ ਚਾਨਣ ਹੈ ਤੇ ਜਹਾਲਤ ਹਨੇਰਾ । ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵੀ ਉੱਨਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਇਸਤਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਵੇਂ ਮਰਦ| ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਵਿੱਦਿਆ ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਪਰ ਇਸਤਰੀ ਵਿਦਿਆ ਵੱਲ ਕੋਈ ਉਚੇ ਯਤਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ । ਇਹੋ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਉੱਨਤੀ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿਚ
ਨਰ ਤੇ ਨਾਰੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹਨ । ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਤਬ ਦੇ ਪਹੀਏ ਹਨ । ਇਕ ਦੀ ਘਾਟ ਕਰਕੇ ਦੁਸਰਾ ਪਹੀਆ ਵੀ ਬੇਕਾਰ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਚਲਾਉਂਣ ਦੇ ਲਈ ਨਰ ਅਤੇ ਨਾਰੀ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਨ ਹੈ । ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨਿਆ
ਕਸਰਤ ਦਾ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਅਜੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਸੁੱਖੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਦੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕਸਰਤ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਮੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸੁੱਖ-ਦੁੱਖ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਖੀ ਰੱਖਣ ਦੇ ਲਈ ਤਨ ਨੂੰ ਚੁਸਤ ਰੱਖਣਾ
ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਹੀ ਅਮਨ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਫਿਰ ਵੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਂ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਹੀ ਨਹੀਂ । ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਲੜਾਈਂ ਝਗੜਿਆਂ ਵਿਚ ਉੱਲਝਿਆ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਮਨੁੱਖ ਜਰ, ਚੋਰ ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ, ਖਾਤਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੜਿਆ ਹੈ | ਅਰੰਭ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬੇਸ਼ਕ ਮਨੁੱਖ ਤੇ ਕਿਤਨੀ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ
ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ, ਕੁੱਲੀਆਂ ਦੀ ਭੱਜ ਦੋੜ, ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅਵਾਜ਼ਾਂ, ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਆਦਿ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਮਿਲਿਆ ਜਲਿਆ ਰੂਪ ਹੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ । ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਜਨਜੀਵਨ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਹੈ । ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਇੱਕਠੀ . ਹੋਈ ਭੀੜ ਵੇਖ ਕੇ ਇੰਜ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਾ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ
ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਵਾਪਰ ਚੁੱਕੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹਾਨਤਾ’ ਰਖਦੇ ਹਨ । ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਗਿਆਨ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਵਲੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇਖਣ, ਜਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਇਆ । ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ
ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਿਚ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਇਆ । ਮੰਮੀ ਪਾਪਾ ਤੇ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਸ਼ਿੰਕੀ ਨਾਲ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਲਈ ਸਿੱਧੀ ਗੱਡੀ ਫੜੀ । ਗੱਡੀ ਆਪਣੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵੀਹ ਕੁ ਮਿੰਟ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਆਈ ਸੀ । ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰਿਜ਼ਰਵ ਕਰਵਾਈਆਂ ਸੀਟਾਂ ਤੇ ਬੈਠ ਗਏ
ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਵਿਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨਾ ਕਿੰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਉਹੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚ ਸਫ਼ਰ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ । ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮਜ਼ਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਇਕ ਸਫਰ ਮੈਨੂੰ ਹਾਲੇ ਤਕ ਯਾਦ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਭੁਲ ਪਾਣਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਇਕ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਰੂਰੀ ਕੰਮ ਲਈ ਰੈਡਲਾਈਨ
ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਕਈ ਵਾਰ ਧਰਤੀ ਤੇ ਅਜਿਹਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਰ ਦੇਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਦੀਆਂ ਤਕ ਭੁਲਾ ਪਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹੋ ਜਿਹਾ । ਵਿਨਾਸ਼ 26 ਜਨਵਰੀ 2001 ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਸਾਰਾ ਦੇਸ਼ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਵਿਚ ਲਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿਚ ਕਿਰਤੀ ਦੀ ਮਾਰ ਭੁਚਾਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਟੁੱਟ ਪਈ | ਭੁਚਾਲ ਦੀ ਮਾਰ ਪਹਿਲਾਂ