ਜਿਹੜੇ ਗੀਤ ਸਧਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਚੇਤ ਮਨ ਵਿਚੋਂ ਆਪ ਮੁਹਾਰੇ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ, ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕ-ਗੀਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਦwait ਹn wiਆ ਚਨਾ, ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਸਗੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ, ਗਭਰੂਆਂ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾ ਪੰਜਾਬ ਦਿਆਂ ਓਕ ਗੀਤਾਂ ਨੂ ਛੇਵਾਂ ਦਰਿਆ ਆਖਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ […]
ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਰੁੱਤਾਂ ਚਾਰ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ-ਸਰਦੀ, ਗਰਮੀ, ਬਹਾਰ ਤੇ ਵਰਖਾ ਰੁੱਤ । ਵਰਖਾ ਰੁੱਤ ਗਰਮੀ ਦੀ ਰੁੱਤ ਪਿਛੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵ ਜੇਠ ਹਾੜ ਦੀਆਂ ਤਪਦੀਆਂ ਲੁਆਂ ਪਿਛੋਂ ਸਾਵਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਰਖਾ ਰੁੱਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। fਨ ਲਈ ਲੋਕੀ ਇਸ ਦੀ ਬੇਸਬਰੀ ਨਾਲ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਥੇ ਹੀ ਬੱਸ ਨਹੀਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਹੁਤ ਭੁਮੀ ਬਰਾਨੀ
ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕਰਾਜ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਇਸਤਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ, ਰੰਗ, ਧਰਮ ਤੇ ਕੌਮ ਦਾ ਕੋਈ ਭੇਦ ਨਹੀਂ। ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਵਿਚ ਕਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਆਪ ਦੀ ਚੋਣ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵੀ . ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ
ਰੁੱਤ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਲਾਭ ਤੇ ਆਪਣੇ ਹਾਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਰੱਤ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਵੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ । ਜੀਵਨ ਦੀ ਇਕਸਾਰਤਾ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਪਰਿਵਰਤਨ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜੋ ਸਰਦੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਤੰਗ ਜੇ ਗਰਮੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਤੰਗ । ਇਸ ਲਈ ਕੁਦਰਤ ਰੱਤਾਂ ਬਦਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮੇਲਿਆਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਭੀ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਪਿੰਡ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਥੇ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਮੇਲਾ ਕਿਸੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸੰਤ ਮਹਾਤਮਾ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਨਾ ਲੱਗਦਾ ਹੋਵੇ। ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵੀ ਇਕ ਮੇਲਾ ਲਗਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਹੈ ਮੇਲਾ ਵਿਸਾਖੀ ਇਸ ਮੇਲੇ ਦੇ ਮਨਾਏ ਜਾਣ ਦੇ ਕਈ
ਭਾਰਤਵਰਸ਼ ਮੇਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਬੰਧ । ਸਾਡੇ ਇਤਿਹਾਸ, ਧਰਮ, ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੇ ਰੁੱਤਾਂ ਆਦਿ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਹਨ ! ਦੁਸਹਿਰੇ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਵੀ ਆਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਨਿਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਬਣਿਆ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ‘ਵਿਜੈ ਦਸ਼ਮੀ’ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ,
ਮੁਗਲ ਰਾਜ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਪਿਛੋਂ ਭਾਰਤ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਚੰਗਲ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ-ਮਾਂ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਜੂਲੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਅਣਗਿਣਤ ਦੇਸ਼-ਭਗਤਾਂ ਨੇ ਹੱਸਦੇ-ਹੱਸਦੇ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਫੰਦੇ ਰੇਸ਼ਮੀ ਡੋਰੇ ਸਮਝ ਕੇ ਗਲਾਂ ਵਿਚ ਪਾਏ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਦੇ ਜੂਲੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦੀਵਾਨਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸ: ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਸੀ। ਇਸ
ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਮਨੁਖ ਚੰਦਰਮਾ ਤੇ ਪੈਰ ਰੱਖ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ । ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਇਹ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਨਖ ਇਕ ਮਹਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ । ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵਿਉਤਬਦ ਨੂੰ ਸਾਰਥਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਮਨਸ਼ੇ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਨਿਸਚ ਹੀ ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਅੰਤਮ ਪੜਾਅ ਹੈ । ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸਮੁੱਚ ਵਿਕਾਸ
ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਛੱਬੀ ਜਨਵਰੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਦਿਨ 1929 ਵਿਚ ਲਾਹੌਰ ਵਿਖੇ ਰਾਵੀ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਇਥੇ ਇਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਬਲ ਦਵਾ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਾਸੀ ਅੱਜ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹਾਂ । ਅਗਰੇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ
ਸ: ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਅਪ੍ਰੈਲ 1895 ਨੂੰ ਸ: ਪਸ਼ੌਰਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਸਿਆਲਕੋਟ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿਚ ਹੋਇਆ। ਉਥੇ ਹੀ ਮੰਟਿਕ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਐਫ. ਸੀ. ਕਾਲਜ ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਗਏ । ਪਰ ਪੜਾਈ ਵਿਚ ਛੱਡ ਕੇ ਕਲਰਕ ਲੱਗ ਗਏ । ਫਿਰ ਟੋਮਸ਼ਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜ ਰੁੜਕੀ ਵਿਖੇ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਪਾਸ ਕਰ ਲਈ