ਪਹਿਲਾ ਭਾਗ 1ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ‘ਫਲੈਸ਼-ਬੈਕ’ ਆਖਦੇ ਹਨ, ਅਰਥਾਤ ਵਰਤਮਾਨ ਤੋਂ ਭੂਤਕਾਲ ਵਿਚ ਛਾਲ ਮਾਰ ਜਾਣਾ। ਅਤੇ ‘ਫਲੈਸ਼-ਬੈਕ’ ਤਾਂ ਹੀ ਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੇ ਵਰਤਮਾਨ ਦੇ ਡਰਾਮੇ ਦਾ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਚੋਖਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਏ। ਫੇਰ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਂਗਲੀ ਲਾ ਕੇ ਭੂਤ, ਭਵਿੱਖ ਕਿਤੇ ਵੀ ਫਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਆਪਣੀ ਫਿਲਮੀ ਜੀਵਨ-ਕਥਾ ਦਾ ‘ਫਲੈਸ਼-ਬੈਕ’ […]
੧.ਸਚ ਮੁਚ ਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਸੁਖ ਦੁਖ ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਦੁਖ ਸੁਖ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਕਾਰਨ ਇਹ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹਾਂ। ਜੇਹੜੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੁਖਦਾਈ ਭਾਸਦੀਆਂ ਹਨ, ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਰਸਦੀ ਹਾਂ, ਮੇਰੇ ਇਸ ਤਰਸੇਵੇਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕਿਸੇ ਵਿਚ ਵੀ ਸਮਰਥਾ ਨਹੀਂ। ਇਥੋਂ
ਤੇਜਵੀਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦਾ ਅੱਜ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ ਸੀ।ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਟਾਈਮ ਤੋਂ ਦਸ ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਨੀਅਤ ਨਾਲ਼, ਤੇਜਵੀਰ ਨੇ ਫਟਾਫਟ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰ ਚਾਹ ਦੀਆਂ ਦੋ ਘੁੱਟਾਂ ਭਰੀਆਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਫਲੈਟ ਨੂੰ ਜਿੰਦਾ ਮਾਰ, ਚਾਬੀ ਨਾਲ਼ ਦੇ ਫਲੈਟ ਦੇ ਮਾਲਿਕ ਬਜ਼ੁਰਗਵਾਰ ਚੌਹਾਨ ਸਾਹਬ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵੱਲ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਆਪਣੀ ਮੋਟਰ
ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲ ਦੇ ਦੋ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪੁਲਾਂ ਦਲੀਪ ਕੌਰ ਟਿਵਾਣਾ ਤੇ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦੀ ਨਾਵਲ-ਕਲਾ ਦੇ ਨਾਂ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਮੈਨੂੰ ਨਾਵਲ ਲਿਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖਤ ਦਾ ਨਾਵਲੀ-ਪ੍ਰਵਚਨ-ਉਨੀਂਦੀ ਅੱਖ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਹਰਜੀਤ ਕੌਰ ਵਿਰਕ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਨਾਵਲਕਾਰ ਹੈ। ‘ਉਨੀਂਦੀ ਅੱਖ ਦਾ ਸੁਪਨਾ’ ਉਸ ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਾਵਲ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ‘ਬੰਦ
ਪਿੰਡ ਓਵਚੱਟ-ਵੋਡਾ, 20 ਮਾਰਚਡਾਕਟਰ ਹੁਣੇ ਘਰੋਂ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਖ਼ਿਰਕਾਰ ਮੈਂ ਉਸ ਤੋਂ ਸੱਚਾਈ ਕੱਢਵਾ ਹੀ ਲਈ ਚਾਹੇ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਦੀ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਆਖ਼ਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣੀ ਹੀ ਪਈ। ਹਾਂ, ਮੈਂ ਛੇਤੀ ਹੀ ਮਰ ਜਾਵਾਂਗਾ – ਬਹੁਤ ਛੇਤੀ। ਨਦੀਆਂ ਆਪਣੀ ਬਰਫ਼ ਦੀ ਚਾਦਰ ਲਾਹ ਸੁੱਟਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਮੈਂ ਆਖ਼ਰੀ ਬਰਫ਼ ਦੀ
ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਸੜਕ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇਕ ਪੁਰਾਣੀ ਸਲੇਟੀ ਰੰਗ ਦੀ ਹਵੇਲੀ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਥਮਲੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਕ ਖੁੱਲ੍ਹੀ-ਡੁੱਲ੍ਹੀ ਬਾਲਕੋਨੀ ਸੀ। ਹਵੇਲੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਭੌਂ-ਗ਼ੁਲਾਮਾਂ ਦੇ ਘਰ ਸਨ। ਇਸ ਹਵੇਲੀ ਦੀ ਮਾਲਕਣ ਇਕ ਵਿਧਵਾ ਔਰਤ ਇੱਥੇ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ
ਮਿਖ਼ਾਇਲ ਨਮਈ ਦਾ ਜਨਮ 17 ਅਕਤੂਬਰ 1889 ਨੂੰ ਲਿਬਨਾਨ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬਿਸਕਿੰਤਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਲੇਖਕ ਮਿਖ਼ਾਇਲ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ, ਨਾਵਲਕਾਰ, ਕਹਾਣੀਕਾਰ, ਨਾਟਕਕਾਰ ਅਤੇ ਚਿੰਤਕ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਉਚੇਰੀ ਵਿੱਦਿਆ ਰੂਸ, ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ 21 ਵਰ੍ਹੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਬਤੀਤ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਦੀ ਜਗਤ
ਗੁੱਡ ਮਾਰਨਿੰਗ ਸਰ’, ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਵੜਦਿਆਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ।‘ਗੁੱਡ ਮਾਰਨਿੰਗ ਬਈ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ’, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬੈਠਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮਾਸਟਰ ਜੀ ਬੋਲੇ, ‘ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਸਰ ਨਾ ਕਿਹਾ ਕਰੋ ।’‘ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਟੀਚਰ ਤਾਂ
੧.ਛਾਤੀ ਵਿਚ ਸ਼ਕਤੀ ਬਾਣ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਸ੍ਰੀ ਲਛਮਣ ਜੀ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਵੀ ਕੁਮਲਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ‘ਗੁਰਚਰਣ’ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਸ੍ਰੀ ਲਛਮਣ ਜੀ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਕੁਮਲਾ ਗਿਆ ਜਦ ਉਹਨੇ ਇਹ ਸੁਣਿਆਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਪੰਜਵੀਂ ਕੰਨਿਆਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ਹੈ।ਗੁਰਚਰਣ ਬੈਂਕ ਵਿਚ ਸੱਠ ਰੁਪੈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਲਰਕ ਬਾਬੂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ
੧.ਕਿਸ਼ਨ ਦੀ ਮਾਂ, ਛੋਲੇ ਕਚਾਲੂ ਵੇਚ ਵੇਚ ਕੇ, ਬੜੀ ਔਖਿਆਈ ਨਾਲ ਪਾਲ ਕੇ, ਉਹਨੂੰ ਚੌਦਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਕਰਕੇ ਮਰ ਗਈ। ਕਿਸ਼ਨ ਦਾ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਕੋਈ ਆਸਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਮਤੇਈ ਭੈਣ, ਕਾਦੰਬਨੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਕੁਝ ਚੰਗੀ ਸੀ, ਲੋਕਾਂ ਆਖਿਆ,”ਜਾਹ ਕਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੇ ਘਰ ਜਾ ਰਹੋ।” ਉਹ ਖਾਂਦੇ ਪੀਂਦੇ ਆਦਮੀ ਹਨ, ਦਿਨ