ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਗ਼ਰੀਬ ਆਦਮੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਸੀ ਅਨਾਨਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਕੋਲ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਮੀਰ ਆਦਮੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਕੁਝ ਨਹੀਂ’ ਸੀ।ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਨਾਨਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਨੇ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਪਤਨੀਆਂ ਚੁਣ ਕੇ ਲਿਆਉਣਗੇ।ਕੁਝ […]
ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਜਗ੍ਹਾ ਲੂੰਬੜ, ਬਾਂਦਰ ਅਤੇ ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਗਹਿਰੀ ਦੋਸਤੀ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੁੱਝ ਨਾ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਬਾਕ਼ੀ ਦੋ ਉਸ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਕੁੱਝ ਦਿੰਦੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਸਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇੱਕ
ਇਸ ਮਾਤਲੋਕ ਵਿੱਚ ਅਮੀਰਾਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਦੌਲਤ ਸਦਕਾ। ਰਾਉ, ਉਮਰਾਉ ਦਾ ਤਖ਼ਤ, ਗੱਦੀ ਕਰਕੇ ਮਾਨ ਸਨਮਾਨ। ਬਾਂਕੇ ਸੂਰਮੇ ਰਣ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਤੇ ਮਾਨਯੋਗ। ਡਾਕੂ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਬਾਹੂਬਲ ਕਰਕੇ ਚਰਚਿਤ। ਕਵੀਆਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਆਉ ਭਗਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁਨਰ ਮੁਤਾਬਕ ਪਰ ਵੀਲੀਆ ਖਵਾਸ ਆਪਣੀ ਅਕਲ ਦੇ ਚਾਨਣ ਕਰਕੇ ਜਗਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ। ਰੋਮ ਰੋਮ ਵਿੱਚੋਂ ਪਸੀਨੇ ਵਾਂਗ ਅਕਲ ਚੋ
ਆਦਮੀ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਦ ਪਛਾਣ ਹੋਵੇ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਵੇਂ ਪਛਾਣ ਹੋਵੇ, ਪਛਾਣ ਕਰੇ ਕੌਣ? ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਭੇਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਭੇਖ ਅੱਗੇ ਲੋਕ ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੈਰ ਛੂੰਹਦੇ ਹਨ। ਭੇਖ ਵਿਚ ਸਭ ਬੁਰਾਈਆਂ ਲੁਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਭੇਖ ਆਦਮੀ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਸਬੂਤ ਕਿ ਦੇਖਣ ਸਾਰ ਅਨਪੜ੍ਹ
ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਅਦੀਸ ਅਬਾਬਾ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਅਰਹਾ ਨਾਮੀ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਰਿਹਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਬਾਲਪਣ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਛੱਡ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਚਲਾ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਾਲਦਾਰ ਵਪਾਰੀ ਹਸਪਟਮ ਹਸਿਆਈ ਕੋਲ ਨੌਕਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਸਪਟਮ ਹਸਿਆਈ ਇੰਨਾ ਮਾਲਦਾਰ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜਾਂ ਖ਼ਰੀਦ ਲਈਆਂ ਸਨ ਜੋ ਦੌਲਤ ਖ਼ਰੀਦ
ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੱਕ ਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਪਲ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਡੱਡੂ ਫੜ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਖਾਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਚੁੰਜ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਇੱਕ ਘਰ ਦੀ ਛੱਤ ‘ਤੇ ਬੈਠਣ ਲੱਗਿਆ, ਤਾਂ ਡੱਡੂ ਨੇ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਹੀ ਹੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਕੱਢੀ। “ਡੱਡੂ ਭਰਾਵਾ, ਹੱਸਣ ਵਾਲੀ ਭਲਾ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਹੈ?” ਕਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। “ਕੁਝ
ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੱਕ ਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਪਲ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਡੱਡੂ ਫੜ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਖਾਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਚੁੰਜ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਇੱਕ ਘਰ ਦੀ ਛੱਤ ‘ਤੇ ਬੈਠਣ ਲੱਗਿਆ, ਤਾਂ ਡੱਡੂ ਨੇ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਹੀ ਹੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਕੱਢੀ। “ਡੱਡੂ ਭਰਾਵਾ, ਹੱਸਣ ਵਾਲੀ ਭਲਾ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਹੈ?” ਕਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। “ਕੁਝ
ਇੱਕ ਬਿੱਲੀ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਫਾਰਮ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਥੇ ਚੂਹਿਆਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਚੂਹੇ ਫੜਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਈ। ਉਹ ਰੱਜ ਕੇ ਚੂਹੇ ਖਾਂਦੀ ਅਤੇ ਬੜਾ ਸ਼ਾਂਤ ਤੇ ਸੁਹਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਦੀ। ਸਮਾਂ ਬੀਤਦਾ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਚਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬੁੱਢੀ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ
ਇੱਕ ਦਿਨ ਇੱਕ ਬਿੱਲੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਚੂਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮਨ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਨਦੀ ਦੀ ਚੌੜਾਈ ਅਤੇ ਵਹਾਓ ਦੇ ਵੇਗ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਚੂਹਾ ਤੈਰਨਾ ਤਾਂ ਜਾਣਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਮਗਰਮੱਛਾਂ ਤੋਂ ਦੋਨੋਂ ਡਰਦੇ ਸਨ। ਕਿਸ਼ਤੀ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਲੈਣ ਬਾਰੇ ਉਹ ਸੋਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ
‘ਕਾਕਾ-ਪਰਤਾਪੀ’ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸੱਤਵੇਂ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਵਾਪਰੀ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੀ ਲੋਕ ਗਾਥਾ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਾਦੀ ਰਾਮ, ਗੋਕਲ ਚੰਦ, ਗੁਰਦਿੱਤ ਸਿੰਘ, ਛੱਜੂ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਚੌਧਰੀ ਘਸੀਟਾ ਆਦਿ ਕਿੱਸਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਬਿਆਨ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਮਾਦਪੁਰ (ਲੁਧਿਆਣਾ) ਤੋਂ ਇੱਕ ਮੀਲ ਦੱਖਣ ਵਲ ਰਿਆਸਤ ਪਟਿਆਲਾ (ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ) ਦਾ ਲੋਪੋਂ ਨਾਮੀ ਪਿੰਡ ਹੈ।