“ਤੂੰ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਲੇਟ ਆਉਨੈਂ, ਰੋਜ਼ ਹੀ ਕੁੱਟ ਖਾਨੈ………ਤੂੰ ਸਕੂਲ ਵਕਤ ਨਾਲ ਆਇਆ ਕਰ ਖਾਂ!” ਰਾਣੋ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੇ ਸਕੂਲ ਦੇਰ ਨਾਲ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਕੁਟਾਪਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੀ । ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ‘ਤੇ ਤਰਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਇਆ । ਪਰ ਅੱਜ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਰਾਣੋ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀ ਹਮਦਰਦੀ ਜਿਤਾ ਰਹੀ ਸੀ । […]
ਗੱਲ ਮੇਰੇ ਬਚਪਨ ਦੀ ਹੈ । ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਤੀਜੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸਾਂ । ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਜਮਾਤੀ ਸੀ- ਕੱਬੂ ! ਉਹ ਨਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਊਂ ਵੀ ‘ਕੱਬਾ’ ਸੀ । ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਸੀ ਉਹ । ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਏਨਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਕਿ ਸੱਤਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਅੱਪੜਦਿਆਂ ਉਹ ਗੱਭਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ । ਮਤਲਬ ਦਾਹੜੀ-ਮੁੱਛਾਂ ਉਹਦੇ
ਪ੍ਰਤੀਕ ਤੇ ਪ੍ਰੀਤੀ ਦੋਨੋਂ ਭੈਣ ਭਰਾ ਹਨ । ਪ੍ਰੀਤੀ ਵੱਡੀ ਹੈ, ਉਹ ਚੌਥੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੀ ਹੈ । ਪ੍ਰਤੀਕ ਛੋਟਾ ਹੈ,ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ । ਦੋਵਾਂ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬੜਾ ਪ੍ਰੇਮ ਹੈ । ਪਰ ਕਦੇ- ਕਦੇ ਇਹ ਦੋਨੋਂ ਭੈਣ ਭਰਾ ਲੜ ਵੀ ਪੈਂਦੇ ਹਨ । ਪ੍ਰਤੀਕ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਪ੍ਰੀਤੀ ਨਾਲ
ਪੰਕਜ ਦੀ ਉਮਰ ਅੱਠਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ । ਉਹ ਦੂਜੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ । ਪੜ੍ਹਨ ਵਿੱਚ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਤੇ ਬੋਲਚਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਿਆਣਾ ਮੁੰਡਾ ਸੀ । ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੌੜਾ ਤਾਂ ਉੱਕਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬੋਲਦਾ । ਜਦ ਵੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਸੀ ਬੜੀ ਸਿਆਣੀ ਤੇ ਮਧੁਰ ਅਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ
ਚਮਚਮ ਚੂਹਾ ਤੇ ਚੁਰਚੁਰ ਚੂਹੀ ਆਪਣੇ ਇਕਲੌਤੇ ਪੁੱਤਰ ਨਿੱਕੂ ਚੂਹੇ ਤੋਂ ਬੜੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸਨ । ਕਿਉਂਕੇ ਨਿੱਕੂ ਚੂਹੇ ਦੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਨੀਤ ਹੱਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੈੜੀ ਸੀ । ਉਸਦੀ ਰੱਜ ਪੁੱਜ ਕੇ ਬੈਠੇ ਦੀ ਵੀ ਜੀਭ ਲਲਚਾਉਂਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ । ਉਹ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਦੇ ਚਟਪਟੀ ਖਾਣ ਵਾਲੀ ਚੀਜ ਵੇਖਦਾ ਤਾਂ ਝੱਟ ਖਾਣ ਲੱਗ
ਇਕ ਵਾਰ ਇਕ ਲੂੰਬੜੀ ਬਾਗ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘ ਰਹੀ ਸੀ । ਬਾਗ ਵਿਚ ਅੰਗੂਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ-ਉੱਚੀਆਂ ਵੇਲਾਂ ਸਨ, ਜੋ ਪੱਕੇ ਅਤੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਅੰਗੂਰਾਂ ਨਾਲ ਲੱਦੀਆਂ ਪਈਆਂ ਸਨ । ਬਹੁਤ ਮਿੱਠੀ ਮਹਿਕ ਆ ਰਹੀ ਸੀ । ਲੂੰਬੜੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਵੀ ਪਾਣੀ ਭਰ ਆਇਆ । ਉਸ ਨੇ ਅੰਗੂਰ ਖਾਣ ਦੀ ਸੋਚੀ ਅਤੇ ਵੇਲਾਂ ਪਾਸ ਚਲੀ ਗਈ,
ਬੱਚਿਓ, ਇਕ ਵਾਰ ਇਕ ਲੇਲਾ ਨਦੀ ‘ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਪੀ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਇਕ ਬਘਿਆੜ ਵੀ ਉਸੇ ਨਦੀ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਨਰਮ-ਨਰਮ ਅਤੇ ਕੂਲੇ-ਕੂਲੇ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਬਘਿਆੜ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਬਹਾਨਾ ਕਰਕੇ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਚੁਸਤ-ਚਲਾਕ ਤੇ ਪੜ੍ਹਿਆ-ਲਿਖਿਆ
ਬੱਚਿਓ! ਇਕ ਵਾਰ ਇਕ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਘਰ ਕੋਈ ਔਲਾਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਨਾ ਹੋਇਆ। ਇਕ ਦਿਨ ਰਾਜੇ ਨੇ ਜੋਤਸ਼ੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਉਪਾਅ ਦੱਸੇ ਤਾਂ ਕਿ ਰਾਜ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਆ ਜਾਵੇ। ਜੋਤਸ਼ੀ ਨੇ
ਇਸੇ ਯੁੱਗ ਦੀ ਗੱਲ ਏ। ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਲੂ ਕਿਸੇ ਬਿਰਖ ਦੀ ਟਾਹਣੀ ’ਤੇ ਗੁਆਚਾ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਇੰਨੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਖਰਗੋਸ਼ ਉਧਰੋਂ ਲੰਘੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯਤਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਬਿਰਖ ਕੋਲੋਂ ਚੁੱਪਚਾਪ ਲੰਘ ਜਾਣ ਪਰ ਉਹ ਅੱਗੇ ਵਧੇ ਤਾਂ ਉੱਲੂ ਨੇ ਪਿੱਛੋਂ ਪੁਕਾਰਿਆ, ‘‘ਜ਼ਰਾ ਰੁਕੋ!’’ ਉਹਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਲਿਆ ਸੀ।‘‘ਕੌਣ?’’ ਦੋਵੇਂ
ਅੱਜ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਬਰਫ਼ੀ ਵੰਡੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਿੰਸੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਸੀ। ਹਾਲੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹੀ ਤਾਂ ਚਿੰਟੂ ਨੇ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਰਸਗੁੱਲੇ ਖਵਾਏ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਸੀ।ਇਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਦੇਖ ਕੇ ਮਿੱਕੀ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਅਫ਼ਸੋਸ